Του Assoc. Prof. Άγγελου Μενελάου
Head, Department of Maritime Transport and Commerce,
School of Business and Law, Frederick University
Group Business Controller, Marlow Navigation
Το Τμήμα Ναυτιλιακών Μεταφορών και Εμπορίου (DMTC) του Πανεπιστημίου Frederick προσφέρει προγράμματα που στοχεύουν στην ανάπτυξη των θεμελιωδών γνώσεων και δεξιοτήτων που απαιτούνται για μια επιτυχημένη σταδιοδρομία στον εμπορικό και ναυτιλιακό τομέα. Το DMTC εισήχθη το 1997 και υπήρξε πρωτοπόρος στην τριτοβάθμια ναυτιλιακή εκπαίδευση στην Κύπρο, συμβάλλοντας σημαντικά στην ανάπτυξη του ανθρώπινου κεφαλαίου και ενισχύοντας την ελκυστικότητα του νησιού για ξένες επενδύσεις στον τομέα των ναυτιλιακών υπηρεσιών. Σήμερα, το DMTC μπορεί να υπερηφανεύεται για το ποσοστό απασχόλησης 96% μεταξύ των αποφοίτων του, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν την επόμενη γενιά επαγγελματιών της ναυτιλίας στην Κύπρο.
Αγκαλιάζοντας τις σύγχρονες προκλήσεις, όπως η γαλάζια οικονομία, η ρύπανση των υδάτων και των ακτών και τους καθαρούς μηδενικούς στόχους, έχουμε συνεργαστεί στρατηγικά με τον Δήμο Λεμεσού σε διάφορα έργα βιώσιμης ανάπτυξης για το παράκτιο περιβάλλον και όχι μόνο. Αυτά περιλαμβάνουν τη συνδιοργάνωση του Blue Limassol Forum, μιας πλατφόρμας που ενώνει τους φορείς της βιομηχανίας και τους πολίτες για τη βιώσιμη ανάπτυξη, τη διεξαγωγή ερευνητικών έργων, όπως η αξιολόγηση περιβαλλοντικών κινδύνων για όλους τους τομείς της γαλάζιας οικονομίας κατά μήκος της ακτογραμμής της Λεμεσού, η παρακολούθηση θαλάσσιων περιοχών υψηλού κινδύνου, η δημιουργία μιας έξυπνης ψηφιακής πλατφόρμας για την ενσωμάτωση δεδομένων και την πρόβλεψη απειλών, η συνεργασία για τη διασυνοριακή αντιμετώπιση και τον μετριασμό της ρύπανσης.
Το BL Forum υπήρξε ιδιαίτερα παραγωγικό τα τελευταία πέντε χρόνια, επεκτεινόμενο σημαντικά σε εφαρμογή και πολιτική επιρροή. Μετά από άμεση πρόταση του Φόρουμ, το Υφυπουργείο Ναυτιλίας έχει συστήσει ειδική επιτροπή για την παρακολούθηση και την πρόληψη της παράκτιας ρύπανσης. Η επιτροπή αυτή περιλαμβάνει εκπροσώπους από όλους τους εποπτικούς φορείς, ενώ το DMTC του Πανεπιστημίου μας λειτουργεί ως ακαδημαϊκός σύμβουλός της. Επιπλέον, το Πανεπιστήμιο Frederick και το DMTC έχουν οριστεί να ηγηθούν του θεματικού τομέα “Coastal and Sea” στο Σχέδιο Δράσης της Λεμεσού για το EU Mission Cities, με στόχο την επίτευξη του καθεστώτος κλιματικά ουδέτερης και έξυπνης πόλης μέχρι το 2030.
Προχωρώντας, αναγνωρίζουμε τη σημασία του τομέα του Κυπριακού Ναυτικού Τουρισμού και προσφέρουμε το πρώτο πρόγραμμα σπουδών για τον «Περιβαλλοντικό Λειτουργό στον Ναυτικό Τουρισμό», εκπαιδεύοντας λειτουργούς για την προώθηση του βιώσιμου ναυτικού τουρισμού. Στο Συνέδριο Yachting του Limassol Boat Show τον Μάιο, συζητήσαμε την επιτυχία της Μαρίνας Λεμεσού και της DP World στην προσέλκυση πολυτελών σκαφών αναψυχής και επιβατηγών κρουαζιερόπλοιων αντίστοιχα. Με περισσότερες μαρίνες υπό ανάπτυξη, υπάρχει η ευκαιρία να αξιοποιήσουμε τις υποδομές, να οικοδομήσουμε μια περιβαλλοντικά υπεύθυνη κουλτούρα της θάλασσας και να ενισχύσουμε το προϊόν του ναυτικού τουρισμού μας. Μια κεντρική ιδέα προς την κατεύθυνση της περαιτέρω ανάπτυξης είναι η συμπληρωματικότητα των διαφορετικών υπηρεσιών που προσφέρονται στις διάφορες μαρίνες της Κύπρου.
Περαιτέρω, η προσέλκυση της ιδιοκτησίας μικρών σκαφών αναψυχής θα μπορούσε να είναι επωφελής για την οικονομική ανάπτυξη και την απασχόληση στις τοπικές κοινότητες, καλλιεργώντας παράλληλα την περιβαλλοντική συνείδηση και τη θαλάσσια κουλτούρα. Οι επιβάτες των κρουαζιερόπλοιων συμβάλλουν στο εισόδημα από το συνάλλαγμα και τον όγκο των επιχειρήσεων, επομένως η εφοδιαστική και η μεταφορά από τον τερματικό σταθμό προς τους προορισμούς της ενδοχώρας θα πρέπει να καταστεί δυνατή μέσω της αναθεώρησης και της ανάπτυξης των υφιστάμενων υποδομών.
Στόχος μας είναι η ολιστική και ολοκληρωμένη έρευνα των προοπτικών του ναυτικού τουρισμού μέσω της περαιτέρω ενίσχυσης της συνεργασίας μας με τον Σύνδεσμο Μαρίνων Κύπρου και άλλους σχετικούς φορείς, καθώς και μέσω της πρόσφατης συνεργασίας μας με την DP World, μετά την υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας (MoU). Αξιοποιώντας τον ηγετικό μας ρόλο στο Σχέδιο Δράσης της Λεμεσού για το EU Mission Cities, είμαστε σίγουροι για την ικανότητά μας να λειτουργήσουμε ως καταλύτης για την εξασφάλιση πρόσθετης χρηματοδότησης για τη δημιουργία ενός πράσινου και έξυπνου περιβάλλοντος στις υποδομές του λιμανιού και της μαρίνας. Θα χρησιμοποιήσουμε την πολύτιμη γνώση και εμπειρία που αποκτήσαμε από τα διδάγματα που αντλήσαμε από άλλους κλάδους, όπως οι κατασκευές, οι οποίες, αν και γνώρισαν ριζική ανάπτυξη τις τελευταίες δύο δεκαετίες, αγνόησαν σε μεγάλο βαθμό τις μακροπρόθεσμες συνέπειες και ιδιαίτερα τις επιπτώσεις σε παράγοντες όπως το περιβάλλον και η κυκλοφοριακή συμφόρηση.
Η βιώσιμη ανάπτυξη βρίσκεται στο επίκεντρο των δραστηριοτήτων, της έρευνας και των ακαδημαϊκών μας στόχων. Στόχος μας είναι να συμβάλουμε και να προωθήσουμε την ανάπτυξη ενός μακροπρόθεσμου στρατηγικού σχεδίου για τη βιώσιμη ανάπτυξη της πόλης και των ακτών της, προς όφελος τόσο των επιχειρήσεων όσο και της κοινωνίας, βελτιώνοντας τελικά την ευημερία των πολιτών και διατηρώντας την πολιτιστική μας ταυτότητα της Λεμεσού.