Από τις 30 Νοεμβρίου μέχρι και τις 12 Δεκεμβρίου διεξάχθηκε στο Ντουμπάι η COP28 δηλαδή η 28η Διεθνής Διάσκεψη του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή με τη συμμετοχή ηγετών κρατών και διεθνών οργανισμών, επιστημόνων, στελεχών παγκόσμιων περιβαλλοντικών οργανώσεων και ακτιβιστών.

Η COP28 γίνεται σε μια χρονιά (2023) που αναμένεται να χαρακτηριστεί ως το θερμότερο έτος στην καταγραμμένη ιστορία του πλανήτη και με τις προβλέψεις να οριοθετούν την άνοδο της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη στους 3 οC στα τέλη του αιώνα πάνω από το προβιομηχανικά επίπεδα. Παρότι όλες οι προσπάθειες και δεσμεύσεις ήταν να μην ξεπεράσει η μέση θερμοκρασία του πλανήτη τους 1.5 οC.

Ουσιαστικά πρόκειται για τη Διάσκεψη των μερών που έχουν προσυπογράψει τη Σύμβαση Πλαίσιο του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCCC) που τέθηκε σε ισχύ στις 21 Μαρτίου του 1994. Έχει μέχρι σήμερα επικυρωθεί από 198 χώρες περιλαμβανομένης και της Κύπρου. Η Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα (2015 στην COP21) θεωρείται ότι επεκτείνει τη Σύμβαση αυτή. 

Στην COP28 αναμένεται: (1) Να προσδιοριστεί η παρούσα κατάσταση της κλιματικής αλλαγής, (2) Να αποφασιστεί ποιες δράσεις θα αναληφθούν για την ανάσχεση της πορείας της κλιματικής αλλαγής, (3) Να προσδιοριστεί πώς θα υλοποιηθούν αυτές οι δράσεις, και (4) Να αποφασιστούν τα χρονοδιαγράμματα υλοποίησης των δράσεων αυτών. Στην COP28 θα γίνει με άλλα λόγια η «Παγκόσμια Απογραφή» (Global Stocktake) τηε υλοποίησης της Συμφωνίας του Παρισιού που θα βοηθήσει τις χώρες να συνειδητοποιήσουν την τρέχουσα κατάσταση και να θέσουν πιο συγκεκριμένους και φιλόδοξους στόχους για «Δράση για το Κλίμα». Οι ηγέτες του κόσμου καλούνται να υιοθετήσουν πράσινες πολιτικές, πράσινες λύσεις και πράσινα ταμεία, τα οποία θα τροφοδοτήσουν την όλη προσπάθεια για ανάσχεση της Κλιματικής Αλλαγής. Η προσδοκία των ακτιβιστών είναι στην COP28 να αποφασιστεί το τέλος της χρήσης ορυκτών καυσίμων και η COP28 να είναι η αφετηρία για την «Πράσινη Αλλαγή» για τον πλανήτη. 

Η ΕΕ ηγείται της προσπάθειας για κλιματική ουδετερότητα αφού είναι η πρώτη που υιοθέτησε τον στόχο να καταστήσει την Ευρώπη την πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρο μέχρι το 2050. Η ΕΕ επιθυμεί να ηγηθεί αυτής της πράσινης αλλαγής για ένα καλύτερο αύριο και για τη σωτηρία του πλανήτη. Επιθυμεί να προωθήσει μια «πράσινη οικονομία» η οποία να δίνει στον πλανήτη περισσότερα από όσα παίρνει από αυτόν. Με βασικά εργαλεία την «Πράσινη Συμφωνία», την «Πράσινη Μετάβαση» και τον «Ψηφιακό Μετασχηματισμό», η ΕΕ στοχεύει στο να υιοθετήσουν και τα άλλα Μέρη της Σύμβασης την ευρωπαϊκή νομοθεσία (κλιματικό νόμο) για μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 55% (Fit for 55) μέχρι το 2030. Θεωρεί ότι η δεκαετία που διανύουμε είναι κρίσιμης σημασίας και έχει θέσει τις εξής 4 προτεραιότητες:

1. Αποκλεισμός των ορυκτών καυσίμων και αύξηση (τριπλασιασμός) των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και της ενεργειακής αποτελεσματικότητας.

2. Εστίαση στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου την τρέχουσα δεκαετία.

3. Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.

4. Διασφάλιση της κλιματικής χρηματοδότησης για αντιμετώπιση των απωλειών και των ζημιών από την κλιματική αλλαγή.

Η ΕΕ υιοθετώντας μια παγκόσμια στρατηγική επενδύει τόσο στον μετριασμό των επιπτώσεων από την κλιματική αλλαγή όσο και στην ανθεκτικότητα κρατών, οικονομιών, επιχειρήσεων και πολιτών στην κλιματική αλλαγή. Υιοθετεί τη χρήση “καθαρής ενέργειας” και της “πράσινης τεχνολογίας” για επίτευξη της ενεργειακής ασφάλειας από τη μια αλλά και την επίτευξη των 17 Στόχων της Αειφορίας (SDGs) από την άλλη. Για τον σκοπό αυτό η ΕΕ και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα διαθέσουν 28.5 Δισεκατομμύρια ευρώ στην «κλιματική χρηματοδότηση» από δημόσιες πηγές και άλλα 11.9 Δισεκατομμύρια ευρώ από ιδιωτική χρηματοδότηση για τις αναπτυσσόμενες οικονομίες ώστε να υιοθετήσουν κλιματικά πράσινες πολιτικές και να αντιμετωπίσουν τις απώλειες και ζημιές από την κλιματική αλλαγή. Η χρηματοδότηση αυτή είναι 20% αυξημένη σε σχέση με το 2021.

Η δημιουργία Παγκόσμιου Ταμείου για τις Κλιματικές Καταστροφές που ήδη αποφασίστηκε από την COP28 είναι ένα πρώτο ευοίωνο αποτέλεσμα. Αυτό το ταμείο αναμένεται να χρηματοδοτήσει τις χώρες, ιδιαίτερα χώρες του «παγκόσμιου νότου» με αναπτυσσόμενες οικονομίες για να αντιμετωπίσουν κλιματικές καταστροφές όπως η ξηρασία, οι πλημμύρες, εκτεταμένες πυρκαγιές, η άνοδος της στάθμης των θαλασσών και τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Η ΕΕ θα συνεισφέρει πάνω από 245 εκατομμύρια δολάρια. Στόχος είναι το παγκόσμιο αυτό ταμείο να έχει 100 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Δεν μπορεί όμως να μην αναφερθεί η κραυγαλέα απουσία των ηγετών των ΗΠΑ και της Κίνας που είναι από τους μεγαλύτερους παραγωγούς αερίων του θεμροκηπίου.

Η Ελλάδα, όπως και η Κύπρος, συμμετέχει στην COP28 στο υψηλότερο επίπεδο. Η Ελλάδα έχει δημιουργήσει το δικό της περίπτερο στη Διάσκεψη και θα δώσει έμφαση στο διεθνές συνέδριο που θα οργανώσει το 2024 σχετικά με την προστασία των θαλασσών, των ωκεανών και των παρακτίων οικοσυστημάτων με τίτλο “Our Oceans”. Θα παρουσιάσει επίσης την πρωτοβουλία “GR-Eco Islands” για τη δημιουργία των οικολογικών νησιών όπως είναι η Αστυπάλαια και η Χάλκη. Επίσης, η Ελλάδα έχει δημιουργήσει ειδική ιστοσελίδα για την COP28 (www.greeceincop.gr).

Η Κύπρος, εκπροσωπείται στην COP28 με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκο Χριστοδουλίδη και παρουσίασε την υλοποίηση της κυπριακής πρωτοβουλίας για το κλίμα που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην COP27 και απευθύνεται κυρίως στον συντονισμό των δράσεων για την κλιματική αλλαγή στην Ανατολική Μεσόγειο. Ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι δηλώσεις του ΠτΔ για τη δημιουργία και προώθηση πράσινων πόλεων και πράσινων κοινοτήτων και χωριών της Κύπρου. Σε αυτό το σημείο είναι ιδιαίτερα σημαντικό να τονίσουμε την ανάγκη για να δοθεί από την Κύπρο μεγαλύτερη έμφαση στην υιοθέτηση από τις πόλεις και τις κοινότητές μας πράσινων πρακτικών ώστε να καταστούν πραγματικά πράσινες και κλιματικά ουδέτερες, αφού το 70% περίπου των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου προέρχονται από τις πόλεις. Χρειαζόμαστε πόλεις ανανεώσιμες, ανθεκτικές, κλιματικά ουδέτερες και πράσινες. Ιδιαίτερα σημαντικές για την Κύπρο είναι και οι μεταφορές στις οποίες οφείλεται περίπου το 40% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Το τοπίο των μεταφορών στην Κύπρο χρειάζεται ολοκληρωτική αλλαγή με τη λήψη θαρραλέων αποφάσεων χωρίς χρονοτριβή, για εισαγωγή μέσων μαζικής μεταφοράς και δημόσιες συγκοινωνίες σταθερής τροχιάς, τόσο μέσα στις πόλεις όσο και μεταξύ των πόλεων. Οι πόλεις αλλά και οι επιχειρήσεις μας πρέπει να καταστούν εκκολαπτήρια πράσινης καινοτομίας, κλιματικής καινοτομίας και πράσινων λύσεων.

Οι επιχειρήσεις και οι οργανισμοί είναι σημαντικοί εταίροι για την επίτευξη των όποιων αποφάσεων από την COP28 καθώς και για την επίτευξη του πράσινου μετασχηματισμού και της πράσινης οικονομίας. Οι επιχειρήσεις από τη μια πρέπει να προσαρμοστούν στο νέο περιβάλλον της πράσινη οικονομίας αλλά και από την άλλη μπορούν να αποτελέσουν μέρος της λύσης και της προσπάθειας για ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής. Είναι προς το συμφέρον των επιχειρήσεων να προσαρμόσουν τις προτεραιότητες, τις διαδικασίες, τους στόχους και τις πολιτικές και πρακτικές τους προς την αειφορία και την πράσινη οικονομία. Οι επενδύσεις στην Εταιρική Βιωσιμότητα και Υπευθυνότητα και στις πράσινες δεξιότητες των εργαζομένων τους θα πρέπει να αυξηθούν και να ενδυναμωθούν. Κρίσιμης σημασίας για την επίτευξη των όποιων αποφάσεων της COP28 είναι η συνειδητοποίηση του παγκόσμιου κενού που εντοπίζεται στις «πράσινες δεξιότητες». Σύμφωνα με την Αντιπρόεδρο του LinkedIn μόνο 1 στους 8 εργαζόμενους έχουν τις πράσινες δεξιότητες που απαιτούνται για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας. Συνεπώς, οι επενδύσεις των οργανισμών και επιχειρήσεων στην ανάπτυξη των πράσινων δεξιοτήτων είναι κρίσιμης σημασίας για το μέλλον τους.

Η ξηρασία, η άνοδος της θερμοκρασίας που έχει φτάσει στον «παγκόσμιο βρασμό», οι πλημμύρες και άλλα ακραία φαινόμενα, δεν αφήνουν άλλη επιλογή από τις πράσινες αποφάσεις στην COP28 για επείγουσα ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής. Ζητούμενο αλλά και ερωτηματικό παραμένει εάν οι ηγέτες των χωρών του κόσμου θα πάρουν τις κρίσιμες αλλά αναγκαίες αποφάσεις που χρειάζονται για τη σωτηρία του πλανήτη. Σίγουρα, οι πράσινες πολιτικές στοιχίζουν αλλά οι επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή στοιχίζουν περισσότερο.