Η λειψυδρία αποτελεί εδώ και χρόνια ένα σημαντικό πρόβλημα για την Κύπρο, με τις στατιστικές αναλύσεις να έχουν κατατάξει το νησί ως τη χώρα της ΕΕ που μαστίζεται περισσότερο από αυτό. Ως αποτέλεσμα, οι υπηρεσίες ύδρευσης προσπαθούν τα τελευταία χρόνια να αναβαθμίσουν και να εκσυγχρονίσουν τα δίκτυά τους, έτσι ώστε να ελαχιστοποιήσουν τις απώλειές τους. Έτσι, ενσωματώνοντας αισθητήρες και παρακολουθώντας συστηματικά την κατάσταση των αγωγών τους, κατάφεραν να τις περιορίσουν, περίπου, στο 20%.
Το ποσοστό αυτό μπορεί σε άλλες χώρες να φαίνεται ικανοποιητικό, στην Κύπρο όμως, δεδομένης της κατάστασης, φαντάζει μικρό. Οι πρόσφατες περιπτώσεις διαρροών στην περιοχή της Λευκωσίας είναι μόνο ένα δείγμα της ανάγκης για λήψη άμεσων μέτρων για την ελαχιστοποίηση ή και την εξάλειψη του φαινομένου αυτού.
Στο
πλαίσιο της πρόσκλησης του προγράμματος Interreg (διακρατικό
Ελλάδα-Κύπρος) το ΤΕΠΑΚ, σε συνεργασία και με το Ινστιτούτο Τεχνολογίας και
Έρευνας (ΙΤΕ) στην Κρήτη, έχει υποβάλει μια φιλόδοξη και καινοτόμα πρόταση, που
αφορά στη δημιουργία ενός Ενιαίου
Συστήματος Παρακολούθησης των Δικτύων Ύδρευσης (ΕΣΠΔΥ), το
οποίο θα εφαρμοστεί πιλοτικά στη Λεμεσό και στη Χερσόνησο Κρήτης.
To πρόγραμμα
Αφού μελετήσει τις
τρέχουσες υποδομές στις περιοχές - πιλότους, το πρόγραμμα θα εξοπλίσει και
θα αναβαθμίσει τα δίκτυα ύδρευσης με
κατάλληλους αισθητήρες καταγραφής και εντοπισμού των διαρροών,
που θα τοποθετηθούν σε επιλεγμένες περιοχές. Η βέλτιστη θέση των αισθητήρων στο
δίκτυο ύδρευσης θα υποδειχθεί από ειδικό αλγόριθμο, ο οποίος θα αναπτυχθεί στο
πλαίσιο του προγράμματος.
Το προτεινόμενο σύστημα θα αξιοποιεί τις μετρήσεις των εξειδικευμένων αισθητήρων για τον έγκαιρο εντοπισμό διαρροών και την υποστήριξη της χάραξης πολιτικής αναφορικά με τη συντήρηση του δικτύου και την αναβάθμιση των εργασιών αποκατάστασης βλαβών.
Ο πυρήνας του ΕΣΠΔΥ θα είναι ένα Γεωγραφικό Πληροφοριακό Σύστημα (ΓΠΣ), πάνω στο οποίο θα γίνει αποτύπωση βαλβίδων και κρουνών πυρόσβεσης του δικτύου ύδρευσης με χρήση τεχνολογίας GPS, που θα καθοδηγήσει και την όδευση των αγωγών. Επιπρόσθετα, θα δημιουργηθούν διαφορετικά επίπεδα πληροφοριών σε σχέση με το δίκτυο, που θα περιγράφουν αγωγούς και εξαρτήματα, όπως θέση, υλικό κατασκευής, διάμετρο, ηλικία, γεωμορφολογικές συνθήκες όπως τύπος εδάφους, υπόγεια ύδατα, κυκλοφοριακή φόρτιση και κλιματολογικές συνθήκες.
Η
εφαρμογή
Το ΕΣΠΔΥ θα αξιοποιεί τις πληροφορίες για τη θέση των αισθητήρων και θα επεξεργάζεται τις σχετικές ενδείξεις σε πραγματικό χρόνο, ώστε να ανιχνεύει τις διαρροές και να ενημερώνει άμεσα τους αρμόδιους φορείς. Επιπρόσθετα, οι ενδείξεις και οι διαρροές θα οπτικοποιούνται στο ΓΠΣ και θα οριοθετείται η περιοχή ενδιαφέροντος, ώστε να καθοδηγείται σωστά και με ακρίβεια το συνεργείο αποκατάστασης. Οι πληροφορίες για τις διαρροές, σε συνδυασμό με τις μετρήσεις, θα διατηρούνται σε Βάση Δεδομένων και θα μπορούν ανά πάσα στιγμή να ανακτηθούν και να παρουσιαστούν με τη μορφή θεματικών χαρτών.
Οι εργασίες αποκατάστασης βλαβών θα υποστηρίζονται από εφαρμογή που θα τρέχει σε κινητές συσκευές και θα αποτελεί ένα αυτόνομο σύστημα προβολής των υπόγειων υποδομών. Η εξειδικευμένη αυτή εφαρμογή, με βάση τη γεωγραφική θέση του χρήστη, θα προβάλλει στην κινητή του συσκευή πληροφορίες σχετικά με τις υπόγειες υποδομές στο συγκεκριμένο σημείο, αντλώντας δεδομένα από το ΓΠΣ. Οι πληροφορίες θα προβάλλονται σε περιβάλλον επαυξημένης πραγματικότητας και θα αφορούν στοιχεία για τις υπόγειες υποδομές που βρίσκονται στο πεδίο προβολής της κάμερας της κινητής συσκευής, όπως αποχέτευση, ηλεκτρικό δίκτυο, επικοινωνιακά δίκτυα, κτλ.
Ο
χρήστης θα έχει επιπρόσθετα όλες τις λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τον
αγωγό (διάμετρο, υλικό, θέση), που βρίσκεται στο υπέδαφος μπροστά του, όπως
επίσης και άλλες που αφορούν θέματα ασφάλειας για το συνεργείο (π.χ. τάση
ηλεκτρικών καλωδίων, ασφαλής απόσταση εκσκαφής) και προληπτικά μέτρα για
αποφυγή ζημιών σε άλλες υποδομές που τυχόν θα επηρεαστούν (π.χ. αποκοπή
καλωδίων τηλεπικοινωνιών). Τα τεχνικά συνεργεία
των υπηρεσιών ύδρευσης θα μπορούν να εντοπίσουν με ακρίβεια τη θέση της διαρροής
και να ανταποκριθούν άμεσα, μειώνοντας το κόστος και τον χρόνο των επισκευών.
Οι συντελεστές
Για την υλοποίηση του έργου θα συνεργαστούν το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου (ΤΕΠΑΚ), το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας Κρήτης, το Συμβούλιο Υδατοπρομήθειας Λεμεσού και η Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης και Αποχέτευσης Χερσονήσου. Ο επικεφαλής εταίρος και συντονιστής του έργου είναι το τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών / Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής του ΤΕΠΑΚ.
Πληροφορίες:
Andreas S. Andreou, Αναπληρωτής Καθηγητής, Συντονιστής Πτυχίου ΜΗΥΠ,
Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής
